25 stycznia 2013 r. w siedzibie Muzeum Niepodległości w Warszawie miało miejsce uroczyste zakończenie IX Konkursu Krasomówczego pt. „Oblicza szlachetności. 2012 Rok Wielkich Rodaków – Bolesława Prusa i Janusza Korczaka” oraz IX Konkursu Literackiego pt. „Literacka wędrówka śladami Bolesława Prusa i jego bohaterów”, połączone z rozdaniem nagród laureatom i wysłuchaniem oracji tych laureatów konkursu krasomówczego, którzy wyrazili chęć wystąpienia. Galę uświetnił występ chóru „Fermata” ze Szkoły Podstawowej nr 271 im. 11 listopada pod dyrekcją Anny Jerzykiewicz, pokazano również zwiastun filmu „Baczyński”, który wejdzie do kin w marcu.
W dalszej części prezentujemy podsumowanie konkursów.
7 grudnia 2012 r. odbył się finał IX Konkursu Krasomówczego pt. „Oblicza szlachetności. 2012 Rok Wielkich Rodaków — Bolesława Prusa i Janusza Korczaka”, zorganizowany pod honorowym patronatem Mazowieckiego Kuratora Oświaty z okazji Roku Bolesława Prusa i Roku Janusza Korczaka.
Konkurs, tak jak w latach poprzednich, został zorganizowany przez Stowarzyszenie Warszawskich Nauczycieli Polonistów, Muzeum Niepodległości w Warszawie oraz doradców metodycznych przy współpracy Kuratorium Oświaty w Warszawie.
Adresatami konkursu byli uczniowie ze wszystkich poziomów edukacyjnych.
Celem konkursu było zainteresowanie dzieci i młodzieży życiem i twórczością Bolesława Prusa, wielkiego polskiego pisarza i felietonisty, jak również popularyzacja życia i dzieła Janusza Korczaka — pedagoga i teoretyka wychowania oraz pisarza i publicysty. Innym celem, który nam przyświecał, było uwrażliwianie uczniów na prawa dziecka, na potrzebę solidarności międzyludzkiej oraz wskazywanie skutków wojny. Ważnym celem było też odkrywanie talentów oratorskich, pielęgnowanie i doskonalenie sztuki oratorskiej oraz wyzwalanie twórczej aktywności młodzieży.
Tematy przygotowywanych przez młodzież wystąpień w przeważającej części dotyczyły różnorodnych zagadnień związanych z naszym wielkim społecznikiem, lekarzem, pierwszym rzecznikiem praw dziecka Januszem Korczakiem (44 oracje). Finaliści dzielili się swoimi przemyśleniami związanymi z tym wielkim Polakiem, pokazywali jego niezłomne dążenie do celu, by pomagać innym, szczególnie dzieciom i sierotom społecznym. Wielu ciekawych faktów dowiedzieliśmy się o życiu Janusza Korczaka, pracy w sierocińcu, jego ostatniej drodze z dziećmi do komory gazowej.
Ci uczniowie, którzy swoje oracje poświęcili Bolesławowi Prusowi (18 wystąpień), niezwykle ciekawie opowiadali nam o wybitnym polskim pisarzu, publicyście, felietoniście, kronikarzu Warszawy, ale też o myślicielu, popularyzatorze wiedzy — pasjonacie aparatu fotograficznego, maszyny do pisania i roweru, działaczu społecznym, jak też popularyzatorze turystyki pieszej i rowerowej, o ideach i wartościach, które możemy odnaleźć w jego jakże bogatej twórczości.
Oceniano zalety merytoryczne przemówienia: temat, treść, formę językową, jego kompozycję, kunszt oratorski — czyli interesujące wygłoszenie tekstu z pamięci, a także umiejętność ozdabiania wypowiedzi figurami retorycznymi, poprawność wymowy oraz równoległe stosowanie niewerbalnych środków wyrazu.
Do finału zakwalifikowano 64 uczniów z 26 szkół. W zmaganiach finałowych wzięło udział 62 uczniów z 24 szkół. Były to szkoły z Warszawy, z następujących dzielnic: Białołęki, Żoliborza, Ochoty, Ursusa, Woli, Bemowa, Włoch, Śródmieścia oraz Rembertowa i wielu miejscowości leżących na terenie województwa mazowieckiego: Piastowa, Natolina, Dębego Wielkiego, Kałuszyna, Mszczonowa, Nowego Dworu Mazowieckiego oraz Płoniaw-Bramury.
Spośród finalistów wyłoniono grupę 20 laureatów, którym przyznano nagrody główne: 6 pierwszych, 8 drugich i 6 trzecich (szczegółowe wyniki). Tych finalistów możemy bez większej przesady uważać za znawców tajników niełatwej sztuki oratorskiej.
Przyznano też 15 wyróżnień: 6 w szkole podstawowej, 8 w gimnazjum oraz 1 w szkole ponadgimnazjalnej.
Najwyższy poziom artystycznej wypowiedzi reprezentowali uczestnicy ze wszystkich poziomów nauczania.
Organizatorzy podjęli działania przygotowujące uczniów i nauczycieli do konkursu. Dla zainteresowanych zorganizowano zajęcia z retoryki — warsztaty i zajęcia otwarte. Uczestnicy podnosili swoje umiejętności w zakresie kompozycji przemówienia, argumentacji i perswazji językowej, techniki zapamiętywania tekstu, a także umiejętności stosowania niewerbalnych środków wyrazu.
Mówiąc o przebiegu konkursu nie sposób nie wspomnieć o wielkim zaangażowaniu członków Stowarzyszenia Warszawskich Nauczycieli Polonistów, doradców metodycznych, dyrektora i pracowników Muzeum Niepodległości w Warszawie, nauczycieli będących członkami komisji konkursowych oraz o nauczycielach, którzy opiekowali się uczniami, a przede wszystkim przygotowywali ich, nierzadko poświęcając na to swój wolny czas. Od nich też usłyszeliśmy wiele pozytywnych opinii na temat konkursu, co upewniło nas, że warto podejmować trudy takich działań.
Młodzież uczestnicząca w tym konkursie sprawiła nauczycielom wielką satysfakcję, stała się też dumą i chlubą swoich szkół. Dowodzi tego wysoki poziom tegorocznego konkursu krasomówczego. Przemówienia były wygłaszane piękną polszczyzną. W XXI wieku piękna polszczyzna, kunszt oratorski, poprawna wymowa, posługiwanie się niewerbalnymi środkami wyrazu czyli mową ciała — jest dla tych młodych ludzi istotną wartością, skoro poświęcili swój czas i włożyli duży wysiłek w przygotowanie wystąpień. Dla organizatorów oznacza to, że cel naszego konkursu — doskonalenie umiejętności oratorskich, został osiągnięty.
Dopełnieniem konkursu krasomówczego był Ogólnopolski Konkurs Literacki pt. „Literacka wędrówka śladami Bolesława Prusa i jego bohaterów”, również pod patronatem Mazowieckiego Kuratora Oświaty. Organizatorami tego konkursu są także SWNP i Muzeum Niepodległości w Warszawie.
Cele to: poznanie życia i twórczości Bolesława Prusa, prezentacja możliwości twórczych dzieci i młodzieży oraz doskonalenie umiejętności literackich.
Do konkursu literackiego przystąpiło 43 uczniów ze wszystkich poziomów edukacyjnych: ze szkoły podstawowej 14 uczniów, z gimnazjum 23, a ze szkoły ponadgimnazjalnej 6.
Konkurs literacki cieszy się coraz większym zainteresowaniem, ma zasięg ogólnopolski, brała w nim udział młodzież z całego kraju: z Warszawy, ale też Lublina, Sadownego, Mszczonowa, Płoniaw-Bramury, Mławy, Jaktorowa, Olkusza, Mińska Mazowieckiego, Nowego Dworu Mazowieckiego, Piastowa, Kałuszyna.
Trzeba podkreślić wysoki poziom prac konkursowych, które pisane były piękną polszczyzną, cechowały je wysokie walory literackie, młodzież musiała posiąść ogromną wiedzę na temat naszego mistrza, żeby je napisać. Były to prace w następujących kategoriach literackich: opowiadanie, artykuł, wypracowanie, reportaż, recenzja, list, wiersz, analiza i interpretacja tekstu poetyckiego o Chopinie.
Komisja konkursowa przyznała 20 nagród głównych: 5 w szkole podstawowej, 12 w gimnazjum (i tu należy wspomnieć o bardzo licznych i pięknych pracach) oraz 3 w szkole ponadgimnazjalnej oraz 5 wyróżnień: 1 dla szkoły podstawowej i 4 dla gimnazjum (szczegółowe wyniki).